TURİZM
Turizm açısından bakıldığında Ilgaz Dağı, potansiyel bir turizm cenneti olarak göze çarpmaktadır. Bünyesinde barındırdığı çeşitli güzelliklerle dikkat çeken Ilgaz Dağı öncelikli olarak kış turizmi ve kış sporları alanında kendini ülke çapında önemli bir yer edinmiştir.4 mevsim tatilinin keyifle yapılabileceği Ilgaz’da Doruk otel 150 yatak , Derbent otel 45 yatak, Yıldıztepe Armar otel 80 yatak,Ilgaz Öğretmen Evi 84 yatak olmak üzere toplam 359 yatak kapasitesi bulunmaktadır.
İlçe, Ilgaz Dağı, Derbent, Kadın çayırı , Kırkpınar yaylası ve Kaya mezarları gibi turizm alanları, gerekse İnebolu’dan Ankara’ya kadar uzanan İstiklal yolu’nun yöreden geçmesi nedeniyle turistlik açıdan önemini ortaya koymaktadır.
Ilgaz Dağı
Günümüzde önemli gelişmelerin gözlendiği dağ ve yayla turizmi, Ilgaz ilçesi turizm faaliyetlerinin başında gelmektedir. Ülke çapında ün yapan Ilgaz Dağları yeşili ve doğa harikası manzaraları ile önemli bir potansiyele sahip, bacasız sanayi durumundadır. Ilgaz dağları eteklerinden doruklarına doğru değişen, çok farklı görünümlü ve çekici güzellikte sarıçam, karaçam, ve köknarın hakim olduğu ağaç türlerinden oluşan orman örtüsü ile kaplıdır. Bu orman örtüsü ve saha zengin bir orman altı bitki topluluğu ile desteklenmektedir. Bu bitki topluluğu içinde özellikle orkidelere sık rastlanır.
Derbent
Ilgaz – Kastamonu Devlet karayolu üzerinde bir mesire yeridir.Derbent’in özelliği tarihinden gelmektedir.İstiklal Savaşı sırasında Ilgaz dağı baldıran mevkiinde, Ermeni ve Rumlardan oluşan Pontus çetesi tarafından pusuya düşürülen beş askerimiz şehit edilmiştir.Bu alanda olayın anısına bir anıt dikilmiş olup, Ilgaz ve çevresinden gelen günübirlik ziyaretçilere ev sahipliği yapmaktadır.doğal güzellikler arasında otel ve restaurant hizmetlerinin verildiği Derbent, karayolu kenarında bulunduğu için araç sahipleri tarafından bir mola yeri olarak ta tercih edilmektedir.
Kırkpınar Yaylası
Ilgaz dağ yamacının 2000 metre yükseklerinde doğa harikası bir gölün çevresindeki yayladır. Tabiatın çok ayrı ve özel bir köşesidir. Kırk kaynaktan beslenen yapay bir gölün var olduğu bu bölgeye’’Kırkpınar’’ adı verilir. Ilgaz ilçe merkezinden geçerek Devrez çayına dökülen Pazar çayı , bu gölün dibinde ve çevresinde kaynayarak taşan sulardan oluşmaktadır.Ilgaz Dağlarının tepesinde oluşan bu yapay gölü çok sayıda yerli ve yabancı turist ziyaret etmektedir.
Yıldıztepe Turizm merkezi
Ilgaz – Kastamonu karayolunun Yenice Köyü mevkisine 5 kilometrelik orman yolu ile bağlantısı olan ‘’Kadın Çayırı’’ yörenin hatta bölgenin günübirlik piknik alanıdır.Zengin bir tabiat manzarasına sahip olan Kadın Çayırı yöre halkından rağbet gördüğü gibi , sıcak yaz günlerinde başta, Ankara olmak üzere çevre illerden gelen insanların akınına uğramaktadır.Kadın Çayırı Ilgaz’a 20 Km, Çankırı’ya 70 km uzaklıktadır.
Ayrıca son yıllarda yapılan ‘’Yıldıztepe’’ ismini alan Kadın Çayırı, bir kayak merkesine dönüştürülmüştür.
İndağı Kaya Mezarları
Ilgaz-Çankırı karayolu kenarında, İnköy sınırları içinde ‘’Kaya Mezaraları’’yer almaktadır.Bu anıtsal yapılar, Devrez çayının güneyinde ve Çankırı-Kastamonu yolunun solunda kayalık,yüksekçe bir tepenin doğuya bakan yamaçlarındadır.Burada çok sayıda insan eliyle oyulmuş mağaralar,kaya mezarları ve kayya kilisesi olabileceği tahmin edilen tapınak ve amacı tam olarak bilinmeyen oyuklar bulunmaktadır.Buranın; dini törenlerin yapıldığı ve muhtemelen ilçe sınırları içinde bulunan Salman höyükle bağlantılı olarak kutsal kabul edilen mekanlardan olduğu tahmin edilmektedir.
GELENEK VE KÜLTÜR
Düğünler
Anadolu’nun düğün adetleri, zamana göre az da olsa değişme uğramasına rağmen, özellikle köy düğünleri geçmişteki otantik yapısını korumaya devam etmektedir. İlçemiz köylerinde düğünler genelde 4 gün, ilçe merkezinde ise sarma ve kına geceleri olmak üzere 2 gün sürer.
Köy düğünleri genelde Çarşamba günü akşamı, ilçe merkezinde ise cumartesi günü akşamı kına gecesi ile başlar. Kına gecesinden sonra ertesi günün damat donatma töreni yapılıp gelin almaya kız evine gidilir. Gelin alınıp damat evine getirilir. Akşam damat konulur, son gün (Duvak) denilen bölümde sona erer.
Düğünlerde, genellikle davul-zurna eşliğinde eğlenceler yapılır. İkram olarak da sütlü pirinç çorbası, pirinç pilavı.ve tahin helvası verilir.
OYUNLAR
Mahalli oyunlarından en yaygın olanı halaydır. Düğünler ve eğlenceler tarafından davul-zurna eşliğinde oynanır. Halay; tek ayak, çift ayak, üç ayak eşliğinde icra edilir. Düğünlerde oynanan bir diğer oyun ise sin-sin ‘dir. Sin-sin ateş etrafında oynanır. İlçenin geçmiş tarihinde köyün ileri gelenleri tarafında oynanan cirit,deve güreşi ve kılıç kalkan gibi oynananlara ise günümüzde artık rastlamak mümkün değildir.
Yemekler
Ilgaz küçük bir ilçe olmasına rağmen, yemek kültürü ve ilgili gelenekler ilçe genelinde bir bütün halinde değildir.Bazı gelenekler ilçe merkezinde ve köylerde farklı olurken, bazı gelenekler de Ilgaz’ın doğusu,batısı,kuzeyi ve güney yönlerlindeki köylerde farklılıklar göstermektedir.Öyle ki bazen yan yana olan iki köyün adetleri bile birbirine zıttır.
Bu farklılıkların sebebi,Anadolu’nun genel tarihidir.Ilgaz,günümüzde Anadolu’nun tarihini yansıtan ender bölgelerdendir.
Perişka, oğmaç ve pıhtı hamur yemeklerindendir. Oğmaç ve perişkanın yapılışı mantıya benzer, isteğe göre sarımsaklı yoğurt ve tereyağı ile yenir.Pıhtının yapılışı diğerlerine göre daha farklıdır.kaynar su içine yavaş yavaş katılarak karıştırılan un,katı bir kıvama geldiğinde şeker ekilerek ya da isteğe göre pekmez,peynir ve cevizle yenir.
Yaren Kültürü
Yaran,Oğuzlardan günümüze kadar çeşitli şekil değişiklikleri yaşayarak gelen,fakat özdeki teme ilke ve anlamları değişmeyen tarihi kültür mirasıdır.Yaşayışları itibarı ile çok hareketli olan Oğuzlar birbirlerine güç vermek,destek olmak ve sorunlarını çözmek gayesiyle belli zamanlarda belli boy beyliklerinde toplandığı ve aynı zamanda yemekli eğlencelerinde toplantıların günümüze yansımasıdır Yaren.
Günümüzde esnaf teşkilatlarının bu görevi yütütmesinde zorluklar yaşaması üzerine ,ülkemizin değişik yörelerinde farklı yöntemlerle bu ahilik müessesesi devam ettirilmeye çalışılmaktadır.
Çankırı merkezde 1994 yılında dernek çatısı altında bir araya gelen Yaren kültürü,Ilgaz ilçesinde 2008 yılında hayata geçirilmiştir.Dernek bünyesinde yapılan ve belli zamanlarda Ilgaz’da yaşayan insanların bir araya gelerek gönül bağı oluşturduğu bu kültür faaliyetlerine Ilgaz Kaymakamlığı,Belediye Başkanlığı ve yerel halk tarafından destek verilen yaşatılmaya çalışılmaktadır.